18 października 2015 roku weszły w życie zmiany wprowadzone ustawą z dnia 20 marca 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw.Wprowadzone w/w ustawą zmiany między innymi dotyczą nowych zasad odpowiedzialności za długi spadkowe w przypadku braku złożenia przez spadkobiercę oświadczenia o odrzuceniu spadku.
Zgodnie z obowiązującym obecnie znowelizowanym brzemieniem art.1015 k.c.:
„§ 1. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.
§ 2. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.”
Celem nowelizacji była zmiana przepisów dotyczących ustawowych skutków braku oświadczenia spadkobiercy w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku w taki sposób, aby brak takiego oświadczenia powodował skutek ustawowy w postaci przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a więc ograniczającego odpowiedzialność spadkobiercy tylko do ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku. Zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym do dnia 18 października 2015 roku brak oświadczenia w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku był jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku, czyli bez ograniczenia odpowiedzialność za długi spadkowe, tj. zarówno mieniem spadkowym jak i mieniem własnym.
Powyższe oznacza, iż obecnie spadkobiercy są lepiej chronieni przez ustawodawcę od skutków niezłożenia oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku, gdyż odpowiadają tylko do wysokości wartości przyjętego spadku, nie zaś całym swoim majątkiem, jak to miało miejsce wcześniej pod rządami dotychczas obowiązującego stanu prawnego.
Zasadą prawa spadkowego jest, iż spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić ( art. 1012 k.c.). Natomiast art.1015 k.c. przewiduje sytuację, kiedy spadkobierca nie składa żadnych oświadczeń przewidzianych w wyżej powołanym art.1012 k.c., przy czym brak złożenia takiego oświadczenia może być spowodowany różnymi przyczynami – nieznajomość przepisów, brak wiedzy, iż doszło do otwarcia spadku, tj. śmierci spadkodawcy ect.
Jednocześnie należy pamiętać, iż przepisu art.1015 k.c., w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 20 marca 2015 r., nie stosuje się do spadków otwartych przed dniem wejścia w życie tej ustawy. Zatem, jeżeli spadkodawca zmarł przed 18 października 2015 roku, a spadkobierca nie złoży oświadczenia w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku, będzie odpowiadał za długi spadkowe całym swoim majątkiem.
Źródło:
– ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.);
-ustawa z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 17 kwietnia 2015 r. poz. 539 )
