Wpis ostrzeżenia i wezwanie do ujawnienie swego prawa, wobec niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.
Zarys stanu faktycznego:
Nieruchomość nr 3 jako współwłasność należała w częściach równych do 4 osób.
W ten sposób, że ½ należała do małżeństwa Kowalskich (na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej) zaś druga połowa należała do małżeństwa Nowaków (również na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej).
Wobec wniosku uczestników, Sąd na mocy postanowienia dokonał zniesienia współwłasności w sposób taki, że działka nr 3 podzielona została na:
a) nieruchomość określoną jako 3/1 i ta przypadła w całości dla małżeństwa Kowalskich,
b) nieruchomość określona jako 3/2 i ta przypadła w całości dla małżeństwa Nowaków,
c) zaś nieruchomość określoną jako 3/3 przypadła jako współwłasność dla obu małżeństw.
Ujmując krótko powyższy podział można powiedzieć, że każde z małżeństw otrzymało po 1 i ½ ze wspólnej nieruchomości.
W następstwie powyższego, Sąd (Wydział Ksiąg Wieczystych) wszczął postępowanie z urzędu i zawiadomił uczestników o wpisie ostrzeżenia o niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, wzywając jednocześnie do złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa.
Rodzi się zatem pytanie jakie kroki winni podjąć uczestnicy ażeby wyjaśnić sprawę i doprowadzić ją do końca.
Podstawa prawna:
Zgodnie z art. 35 ustawy z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (dalej KW) właściciel nieruchomości jest obowiązany do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej. Ustawodawca wprowadza również sankcje za niedochowanie tego obowiązku, mianowicie; jeżeli osoba trzecia doznała szkody na skutek nieujawnienia prawa własności w księdze wieczystej, właściciel ponosi odpowiedzialność za szkodę powstałą na skutek niewykonania obowiązku, o którym mowa w ust. 1, bądź na skutek opieszałości w jego wykonaniu.
Obowiązek, o którym mowa, powstaje z chwilą nabycia nieruchomości przez aktualnego właściciela i dotyczy każdej nieruchomości – gruntowej, budynkowej i lokalowej – oraz jest niezależny od istnienia księgi wieczystej i obejmuje także jej założenie.
Dyspozycja art. 36 KW wskazuje, że Sądy, organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego oraz notariusze sporządzający akty poświadczenia dziedziczenia zawiadamiają sąd właściwy do prowadzenia księgi wieczystej o każdej zmianie właściciela nieruchomości, dla której założona jest księga wieczysta. W razie otrzymania zawiadomienia sąd z urzędu dokonuje wpisu ostrzeżenia, że stan prawny nieruchomości ujawniony w księdze wieczystej stał się niezgodny z rzeczywistym stanem prawnym. Zawiadomienie o wpisie ostrzeżenia zawiera pouczenie o obowiązku złożenia wniosku o ujawnienie prawa własności w terminie miesiąca od daty doręczenia zawiadomienia. Sąd może wymierzyć opieszałemu właścicielowi grzywnę w wysokości od 500 do 10 000 zł.
Postępowanie wieczystoksięgowe po zniesieniu współwłasności:
Wobec powyższego, w odniesieniu do niniejszego przykładu; uczestnicy postępowania o zniesienie współwłasności po uzyskaniu z Sądu postanowienia, które z upływem odpowiedniego czasu winno się uprawomocnić, powinni dokonać czynności zmierzających do ujawnienia swoich praw w księdze wieczystej w toku postępowania wieczystoksięgowego.
W tym celu, wobec dokonanego podziału i zniesienia współwłasności należy złożyć do Sądu Rejonowego – Wydziału Ksiąg wieczystych dwa osobne wnioski (odpowiednio dla każdego z małżeństw) o założenie ksiąg wieczystych dla nieruchomości 3/1 i 3/2 wraz z wnioskiem o wpis właścicieli. W następstwie tego działania Sąd winien założyć dwie nowe księgi, zaś w starej księdze wieczystej winien dokonać stosownych zmian w dziale I-0, czyli określającym m.in. numer nieruchomości oraz jej powierzchnię. Gdyby Sąd tej ostatniej czynności sam nie wykonał należy złożyć wniosek o sprostowanie oznaczenia nieruchomości w ten sposób, że nadany został numer 3/3 oraz zmniejszyła się jej powierzchnia.
Wniosek o dokonanie wpisu w księdze wieczystej – założenie nowej księgi i wpisanie właściciela to łączny koszt 210 zł od wniosku, z kolei sprostowanie oznaczenia nieruchomości i jej powierzchni to koszt 60 zł.
