Zgodnie z art. 133 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej k.r.o.) rodzice zobowiązani są do dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania dziecku, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów utrzymania i wychowania. Jest to tzw. „obowiązek alimentacyjny”. Zakres tego obowiązku wyznacza przepis art. 135 k.r.o, stosownie do którego wysokość alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.
Możliwość korygowania wysokości ustalonych świadczeń alimentacyjnych uregulowana została w art. 138 k.r.o., z zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.
Z przepisu tego wynika wprost, że konieczną przesłanką zmiany wysokości świadczenia alimentacyjnego jest zmiana stosunków. Co istotne, musi być to zmiana która nastąpiła już po uprawomocnieniu się wyroku zasądzającego alimenty. Zmiana może dotyczyć zarówno sytuacji uprawnionego, jak i zobowiązanego poprzez pogorszenie albo poprawę ich sytuacji materialnej.
Przy ocenie, czy do takiej zmiany rzeczywiście doszło, sąd bierze pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków. Zmiana stosunków może zatem prowadzić do zwiększenia obowiązku alimentacyjnego wówczas, gdy po uprawomocnieniu się orzeczenia zasadzającego alimenty zwiększeniu ulegną potrzeby osoby uprawnionej do alimentacji lub też zwiększą się możliwości zarobkowe lub majątkowe strony do alimentacji zobowiązanej (pozwanego). Sytuacjami uzasadniającymi wystąpienie z powództwem o podwyższenie alimentów mogą być w szczególności zwiększenie kosztów nauki czy leczenia dziecka lub znaczne zwiększenie zarobków pozwanego, pozwalające na zasądzenie wyższych alimentów.
Pozew powinien spełniać wszystkie wymogi przewidziane dla pisma procesowego, tj.
– oznaczenie sądu, do którego jest skierowany, imię i nazwisko lub nazwę stron,
ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
– oznaczenie rodzaju pisma;
– osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności;
– podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
– wymienienie załączników;
– nr PESEL powoda.
Ponadto, w pozwie należy dokładnie określić żądanie (wskazanie o jaką kwotę ma zostać zwiększony obowiązek alimentacyjny), oznaczyć wartość przedmiotu sporu oraz przytoczyć okoliczności faktyczne uzasadniające żądanie.
Wartość przedmiotu sporu w sprawie o podwyższenie alimentów ustala się w oparciu o art. 22 k.p.c., tj. jako sumę świadczeń za jeden rok. Sumę świadczeń oblicza się na podstawie różnicy pomiędzy dotychczasową kwotą alimentów a kwotą powstałą na skutek żądanego podwyższenia.
Istotne jest dokładne uzasadnienie powództwa oraz przedłożenie dowodów na poparcie przytaczanych argumentów. W uzasadnieniu pozwu należy przede wszystkim wskazać wszelkie okoliczności i dowody potwierdzające, iż od chwili uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty doszło do zmiany stosunków uzasadniającej ich podwyższenie. Dotyczy to
w szczególności kosztów związanych z zaspokajaniem usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Należy zatem przedstawić stosowne zestawienie kosztów miesięcznego utrzymania dziecka z wyszczególnieniem wydatków najważniejszych, a zwłaszcza tych które uzasadniają zwiększenie rat alimentacyjnych od zobowiązanego. Na dowód ponoszonych wydatków załączyć należy wszelkie rachunki, potwierdzenia dokonania opłat, zaświadczenia itp.
Sądem właściwym do wniesienia powództwa o alimenty jest zawsze sąd rejonowy. Pozew złożyć można do sądu właściwego miejscowo ze względu na miejsce zamieszkania uprawnionego powoda (właściwość przemienna), jak również do sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego (właściwość ogólna).
Pamiętać także należy, iż, w przypadku gdy powództwo dotyczy zwiększenia alimentów na rzecz osoby małoletniej, powodem jest zawsze sam małoletni uprawniony do alimentów, reprezentowany przez przedstawiciela ustawowego (przedstawicielami ustawowym małoletniego co do zasady są rodzice).
Źródło:
– ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2015 r. poz. 583 j.t.).
– ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.).
