Pomimo upływu już kilkunastu lat od chwili ponownego wprowadzenia do polskiego prawa cywilnego instytucji prokurenta, wielu przedsiębiorców nie wie lub nie chce korzystać z tej instytucji. W poniższym tekście przyliżmy jakie są plusy istnienia prokury.
Prokura jest to pełnomocnictwem szczególnego rodzaju. Udzielana przez przedsiębiorcę jednej lub kilku osobom fizycznym w celu umocowania do dokonywania wszelkich czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Pod rygorem nieważności powinna zostać udzielona na piśmie, a następnie zgłoszona do właściwego rejestru.
Prokurentów może być w spółce wielu lub jeden. Mogą działać samoistnie, to znaczy każdy może reprezentować spółkę niezależnie od działania innych osób lub też są zobligowani do łącznego współdziałania. Wprawdzie prokura nie może zostać przeniesiona na inną osobę, ale prokurent może ustanowić pełnomocnika do wykonania poszczególnych czynności albo pewnego rodzaju czynności. Prokura powstaje z chwilą jej udzielenia na piśmie pod rygorem nieważności, sam wpis do rejestru ma jedynie charakter potwierdzenia.
W spółkach osobowych (m. in. spółka jawna, partnerska, komandytowa) dla ustanowienia prokury konieczna jest zgoda wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki, a w spółkach kapitałowych (spółka z ograniczoną odpowiedzialności i spółka akcyjna) – zgoda wszystkich członków zarządu. Odwołanie prokury dokonuje się poprzez stosowne oświadczenie jednego wspólnika lub członka zarządu.
Prokura wygasa na skutek wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru, ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji, przekształcenia przedsiębiorcy jak również wraz ze śmiercią prokurenta. Ten sam skutek ma częściowa lub całkowita utrata przez prokurenta zdolności do czynności prawnych.
W firmach o rozbudowanej strukturze prokurent jest bardzo pomocny. Jest niejako przedłużeniem zarządu lub wspólników zarządzających spółką. Jest nim zazwyczaj zaufana osoba, która niejednokrotnie sprawuje także inne funkcje w strukturze przedsiębiorstwa. Bardzo często funkcję prokurenta pełnią dyrektorzy lub menedżerowie wyższego szczebla. W ten sposób mogą oni wyręczyć swoich przełożonych przy zawieraniu ważnych transakcji lub chociażby w reprezentowaniu spółki przed sądem.
