Zgodnie z przepisami prawa właściciele gruntów sąsiadujących obowiązani są do współdziałania przy rozgraniczeniu gruntów oraz przy utrzymywaniu stałych znaków granicznych. Koszty rozgraniczenia, koszty urządzenia i utrzymywania tych znaków właściciele gruntów sąsiadujących ponoszą po połowie.
Ale jak rozwiązać problem w przypadku kiedy granice gruntów stały się sporne i brak jest współdziałania pomiędzy właścicielami?
W takiej sytuacji znajdzie zastosowanie ustawa z dnia 17 maja 1989 roku Prawo geodezyjne i kartograficzne, która wskazuje, że czynności ustalania przebiegu granic wykonuje geodeta upoważniony przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Przy ustalaniu przebiegu granic bierze się pod uwagę znaki i ślady graniczne, mapy i inne dokumenty oraz punkty osnowy geodezyjnej. Jeżeli w trakcie postępowania o rozgraniczenie strony dojdą do porozumienia, przed geodetą zawierana jest ugoda, która ma moc ugody sądowej. Oznacza to, że ugoda taka jest równoważna prawomocnemu wyrokowi sądu w aspekcie wykonalności.
Warto pamiętać, że nieusprawiedliwione niestawiennictwo stron w dniu dokonania przez geodetę rozgraniczenia, nie wstrzymuje czynności geodety. Zatem, jeżeli któraś ze stron sporu uchyla się od udziału w postępowaniu o rozgraniczenie gruntów, ustalenie granic będzie przeprowadzone pod jej nieobecność.
Z czynności ustalenia przebiegu granic sporządza się protokół graniczny lub akt ugody.
Jeżeli zainteresowani właściciele nieruchomości nie zawarli ugody, a ustalenie przebiegu granicy nastąpiło na podstawie zebranych dowodów lub zgodnego oświadczenia stron, wójt (burmistrz, prezydent miasta) wydaje decyzję o rozgraniczeniu nieruchomości,.
Natomiast, jeżeli nie ma podstaw do wydania takiej decyzji lub nie dojdzie do zawarcia ugody, upoważniony geodeta tymczasowo utrwala punkty graniczne według ostatniego stanu spokojnego posiadania, dokumentów i wskazań stron, oznacza je na szkicu granicznym, sporządza opinię i całość dokumentacji przekazuje właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta).
Wówczas wójt (burmistrz, prezydent miasta) umarza postępowanie administracyjne i z urzędu przekazuje sprawę do rozpatrzenia sądowi. Wtedy to sąd ustala granice z uwzględnieniem wszelkich okoliczności. Może przy tym przyznać jednemu z właścicieli odpowiednią dopłatę pieniężną. Bez przeprowadzenia opisanego wyżej postępowania administracyjnego nie można wystąpić na drogę sądową.
Źródło:
– ustawą z dnia 17 maja 1989 roku Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U.2010 Nr 93 poz.1287 ze zm.);
– ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.)
